Jutro czwarta niedziela po Trójcy Świętej. Zachowały się trzy kantaty napisane przez Bacha na tę niedzielę: Barmherziges Herze der ewigen Liebe, BWV 185;  Ich ruf zu dir, Herr Jesu Christ, BWV 177 i Ein ungefärbt Gemüte, BWV 24, którą wybrałem do dzisiejszego odcinka B!52.

Kantata Ein ungefärbt Gemüte, BWV 24 została wykonana po raz pierwszy 20 czerwca 1723 roku, trzy tygodnie po objęciu przez Johanna Sebastiana Bacha stanowiska kantora kościoła św. Tomasza. Niektórzy badacze uważają ją za pierwszą kantatę skomponowaną w całości w Lipsku. Jest znacznie mniejszych rozmiarów niż kompozycje wykonane w trzy poprzedzające niedziele (BWV 75, 76, 21), oprawa muzyczna niedzielnego nabożeństwa była jednak równie imponująca, bo Bach zdecydował wykonać tego dnia także napisaną jeszcze w Weimarze kantatę Barmherziges Herze der ewigen Liebe, BWV 185.

Ein ungefärbt Gemüte składa się z sześciu części i została rozpisana na trzy głosy solowe (alt, tenor, bas), czterogłosowy chór oraz zespół instrumentalny złożony z clarino*, dwóch obojów, dwóch obojów d’amore, dwojga skrzypiec, altówki i basso continuo.

Tekst finałowego chorału to pierwsza zwrotka hymnu Johanna Heermanna O Gott, du frommer Gott z 1630 roku, natomiast libretto do pozostałych części kantaty pochodzi z opublikowanego w 1714 roku zbioru Geistliche Poesie mit untermischten Biblischen Sprüchen und Choralen (Poezja dla duchownych z dołączonymi cytatami biblijnymi i chorałami), którego autorem jest Erdmann Neumeister. Bach uwydatnił symetrię tego tekstu i rozmieścił arie oraz recytatywy wokół umieszczonego centralnie chorału opartego o cytat z Kazania na górze: Wszystko więc, co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie! (Mt 7,12). Tekstowi Neumeistra zarzuca się brak ciepła, to – jak pisze o nim Gillies Whittaker – suche, dydaktyczne wypowiedzi i surowe potępienie występków ludzkości.

Doskonałym przykładem tego godzenia ognia z wodą jest otwierająca kantatę aria altowa Ein ungefärbt Gemüte, w której ciężkiemu tekstowi towarzyszy ujmująca, liryczna melodia i niezwykłe unisono skrzypiec i altówki przywołujące tytułowy „czysty umysł”, albo jak chcą niektórzy tłumacze „nieskalaną duszę”.

Zapraszam do obejrzenia przygotowanego na dziś filmu :).